Hba1c là một trong các chỉ số xét nghiệm vô cùng cần thiết với người bệnh đái tháo đường bởi nó thể hiện tình trạng glucose máu trong 3 tháng vừa rồi của họ đã được quản lý chặt chẽ hay không. Trên cơ sở đó giúp cả bệnh nhân cũng như bác sĩ để có kế hoạch chữa trị phù hợp cũng như ngăn ngừa những biến chứng của bệnh xảy ra.
Tuy nhiên, do bệnh nhân không hiểu rõ tầm quan trọng của chỉ số đường huyết cho nên việc xét nghiệm chỉ số HbA1c đang chưa được thực hiện. Vậy chỉ số này là gì, có vai trò gì đối với khám và chữa bệnh đái tháo đường?
Chỉ số HbA1c có ý nghĩa là gì?
Hba1c là một loại hemoglobin đặc biệt tổng hợp từ hemoglobin và đường glucose, nó tượng trưng cho sự liên kết của đường trên Hb hồng cầu. Hba1c tồn tại trong hồng cầu, có nhiệm vụ cung cấp oxy cùng glucose để nuôi dưỡng tế bào.
Sự xuất hiện HbA1c xảy ra chậm 0.05% trong máu và duy trì liên tục trong hoạt động của hồng cầu 120 ngày, biến đổi sớm nhất trong vòng 4 tuần lễ.
Bình thường HbA1c chiếm 4-6% trong tổng số hemoglobin.
Chỉ số HbA1c cao khi vượt trên bình thường 1% tương ứng với trọng lượng máu bạn nhân thêm 30 mg/dl hay 1.7 mmol/l.
- Khi HbA1c lớn hơn 6.5% chứng tỏ bạn đang quản lý đường huyết kém.
- Khi HbA1c nhỏ hơn 6.5% cho biết bạn đang quản lý đường huyết hiệu quả.
Xét nghiệm HbA1c được tiến hành bằng việc thu thập một mẫu máu nhỏ của bạn, mẫu máu sẽ được kiểm tra ngay tại phòng xét nghiệm và kết quả được xác định theo tỷ lệ phần trăm hemoglobin của máu.
Tại sao cần phải kiểm soát chỉ số HbA1c một cách hiệu quả?
Chỉ số HbA1c phản ánh việc quản lý đường máu của bệnh nhân liên tục suốt 3 tháng làm cả bệnh nhân và bác sĩ đều có kế hoạch theo dõi tốt. Ngoài ra HbA1c có ý nghĩa phát hiện cũng như tầm soát kịp thời bệnh đái tháo đường.
Đối với bệnh nhân tiểu đường, chỉ số HbA1c <6.5% có nghĩa đường máu của bạn đang được quản lý tốt, điều này có nghĩa là làm giảm và ngăn chặn việc xuất hiện những biến chứng ở mắt, thận, tim mạch và não mà bệnh tiểu đường tạo nên.
Trang web về chăm sóc y tế của Thư viện Quốc gia Hoa Kỳ ” MedlinePlus ” đã chỉ ra rằng xét nghiệm hemoglobin A1c (HbA 1 c) , đo lường nồng độ glucose trong máu cộng với hemoglobin, sẽ có thể dùng nhằm chẩn đoán bệnh tiểu đường loại II, tiền tiểu đường hay những chỉ số để người mắc bệnh tiểu đường duy trì ổn định đường huyết. Chỉ số trên sẽ phản ánh tình trạng dung nạp glucose của bạn ít nhất trong 3 tháng giúp bệnh nhân và bác sĩ có hướng chữa trị tiếp theo.
Phần lớn lượng đường được cung cấp cho cơ thể thông qua thực phẩm mỗi ngày. Vì vậy muốn duy trì chỉ số HbA1c bệnh nhân nên có một thực đơn dinh dưỡng hợp lý cùng với tập thể dục đều đặn. Ngoài ra, bệnh nhân đã bị đái tháo đường nên có hỗ trợ dinh dưỡng từ bác sĩ nhằm giữ chỉ số HbA1c ổn định.
Đối tượng có nguy cơ dễ dẫn đến chỉ số HbA1c cao
Hiện nay, số người bị bệnh tiểu đường ở nước ta ngày càng tăng thêm. Dưới đây là các nhóm người có nguy cơ chỉ số HbA1c cao và bị bệnh tiểu đường cao, cụ thể:
Tuổi càng ngày càng cao;
- Tiền sử gia đình bị mắc đái tháo đường;
- Phụ nữ sau đẻ: sinh con to hơn 4kg trở lên và người phụ nữ đã bị mắc tiểu đường thai kỳ;
- Người mẹ béo phì: Béo phì gây nên nhạy cảm insulin, đề kháng insulin có thể dẫn đến sản xuất vượt mức insulin. Tiết insulin quá nhiều không thể sử dụng được thời gian dài cuối cùng các tế bào tuyến tụy sẽ dần suy yếu và thoái hoá, sinh nên bệnh tiểu đường;
- Chế độ ăn chứa nhiều chất béo và carbohydrate: Nếu dung nạp quá nhiều đường và tinh bột từ khẩu phần ăn hàng ngày, cơ thể sẽ khó hấp thụ một cách tự nhiên. Lượng tinh bột dư thừa không thể nào chuyển hoá hết, lâu ngày sẽ dẫn đến tình trạng rối loạn chức năng gan. Trên lâm sàng, nhóm người thực hiện chế độ ăn nhạt mỗi ngày và ăn giảm tinh bột kiểm soát tốt chỉ số HbA1c.
Chỉ số HbA1c bao nhiêu là an toàn?
Chỉ số HbA1c chuẩn theo các hiệp hội y tế là:
- Chỉ số HbA1c an toàn là nằm ở mức: 5% đến 5.5%
- Chỉ số HbA1c từ 5.6% – 6.4% được xác định là ở giai đoạn tiền tiểu đường, có khả năng cao phát triển nên bệnh tiểu đường type 2 trong vòng 5 năm
- Với chỉ số HbA1c lớn hơn hoặc ở mức 6,5 % được xác định bị bệnh đái tháo đường
Mục tiêu của chỉ số HbA1c đối với các bệnh nhân.
Đối với bệnh nhân tiểu đường là ≤ 6.5%
Mục tiêu nhỏ hơn hoặc bằng 6.5% dành cho cả người lớn mới có chẩn đoán đái tháo đường, bệnh nhân không bị các cơn hạ đường huyết
Mục tiêu là 7% đối với bệnh nhân là người lớn cao niên
Mục tiêu là 7.5% cho người từ 0 – 18 tuổi mắc bệnh đái tháo đường, trẻ dưới 6 tuổi sẽ không phát hiện được dấu hiệu hạ đường huyết
Mục tiêu HbA1C 8% dành cho nhóm người đã bị hạ đường huyết nặng, hoặc người sinh sống với bệnh tiểu đường nhiều năm, đã lớn tuổi và có các bệnh khác kèm.
Xét nghiệm hemoglobin đặc biệt là phương pháp hay nhất giúp kiểm tra chỉ số đường huyết trong cơ thể. Nhờ thế mà có thể sớm phát hiện ra bệnh tiểu đường. Không dành cho riêng người có bệnh mà ngay cả với người khoẻ mạnh cũng cần xét nghiệm nhằm phát hiện ra bệnh.
Cùng tìm hiểu về nhịp tim và huyết áp
Tìm hiểu thêm về tăng huyết áp
Chia sẻ thêm về tăng huyết áp
Đọc và hiểu thêm về điều trị tiểu đường thai kỳ
Như thế nào là chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp
Xem thêm cơn đau thắt ngưc
Xem thêm về thức ăn dành cho người tiểu đường
Tìm hiểu thêm phối hợp thuốc huyết áp
